Farmakoterapia zakażeń pęcherza i dróg moczowych w większości przypadków bazuje na preparatach antybakteryjnych. Istnieje jednak przekonanie, że stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych może okazać się wartościowe w przeciwdziałaniu infekcjom. Czy preparaty z grupy NLPZ są rzeczywiście dobrym wyborem?
Potencjalne zastosowanie NLPZ w farmakoterapii urologicznej
Badania laboratoryjne przeprowadzane u pacjentów z zakażeniami układu moczowego dość jednoznacznie wskazują na podwyższenie czynników, które stanowią dowód na występowanie aktywnego stanu zapalnego. Zwiększony poziom COX-2 i cytokin prozapalnych to charakterystyczny symptom w trakcie przebiegu większości chorób, także tych w obrębie dróg moczowych. Cyklooksygenaza indukowana nie tylko odpowiada za zmiany zapalne, ale i inne niedogodności kojarzące się z procesem chorobowym m.in. dolegliwości bólowe, gorączkę czy obrzęk.
Objawy te bardzo często występują w trakcie infekcji okolic intymnych i układu moczowego. Włączenie niesteroidowych leków przeciwzapalnych okazuje się więc słuszne w kontekście leczenia objawowego – bezpośrednie oddziaływanie na COX-2 okaże się o wiele skuteczniejsze w doraźnym przeciwdziałaniu dolegliwościom towarzyszącym zakażeniom wywołanym przez chorobotwórcze patogeny. Zwłaszcza że w niektórych przypadkach pełne działanie antybiotyków lub środków przeciwgrzybiczych wymaga czasu. Warto też dodać, że część bakterii wykazuje antybiotykooporność i wówczas leczenie przy pomocy NLPZ wydaje się słusznym wyjściem.
Warto jednak zaznaczyć, że stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych jest formą leczenia objawowego. Choć w wielu przypadkach NLPZ mogą zagwarantować pacjentom realną poprawę stanu zdrowia, to niejednokrotnie farmakoterapia wymaga włączenia antybiotyków.
Ciemna strona leczenia NLPZ
Długoterminowe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych odbija się na zdrowiu pacjenta. Lista działań niepożądanych wynikających z przewlekłej farmakoterapii NLPZ jest naprawdę długa – przykładowe skutki uboczne to:
- podwyższenie szans trwałego uszkodzenia hepatocytów i/lub toksycznego zatrucia wątroby
- oddziałują na wzrost ciśnienia tętniczego i procesy agregacyjne, co potęguje szansę występowania np. zawału mięśnia sercowego
- zwiększają ryzyko rozwoju wrzodów żołądka, podrażnieniami błony śluzowej jelit i krwawień przewodu pokarmowego
Oprócz tego nie można przejść obojętnie wobec niekorzystnego wpływu NLPZ na układ moczowy. Problem nefropatii analgetycznej to wolno postępująca choroba, która stanowi następstwo przewlekłego leczenia paracetamolem, preparatów z fenacetyną oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych w postaci złożonej (tj. dodatkiem kodeiny lub kofeiny).
Długofalowe użycie nieopioidowych leków przeciwbólowych skutkuje powolnym śródmiąższowym zapaleniem nerek, co w konsekwencji może powodować nasilenie procesów martwiczych brodawek nerkowych. Uszkodzenia nerek wskutek farmakoterapii NLPZ są rzadkie, ale warto o nich wspomnieć – szczególnie narażonymi są seniorzy oraz osoby o podwyższonym ryzyku występowania niewydolności układu moczowego.
Ponadto nie można zapominać, że niesteroidowe leki przeciwzapalne wchodzą w interakcje z szeregiem innych środków faramkologicznych (np. inhibitory ACE, leki przeciwpadaczkowe, diuretyki, preparaty zawierające lit, leki przeciwzakrzepowe). Dlatego też przed sięgnięciem po NLPZ należy dokładnie zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania oraz skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą – samodzielne użycie leków przeciwbólowych w trakcie farmakoterapii innymi środkami może stanowić przyczynę zagrożenia stanu zdrowia.
Bibliografia:
- Graczyk M., Krajnik M. „Stosowanie analgetyków nieopioidowych a przewlekła choroba nerek.” Medycyna Paliatywna w Praktyce 2013, 7(3-4): 95-104.
- Pruthi RS., et al. „Cyclooxygenase-2 inhibitors and other NSAIDs in urology: current peril or future promise?” Urology 2006, 68: 917-923.
- https://www.forumginekologii.pl/artykul/rola-niesteroidowych-lekow-przeciwzapalnych-w-leczeniu-zakazen-dolnych-drog-moczowych-aktualny-stan-wiedzy-na-rok-2020
- https://farmacja.pl/ibuprofen-w-leczeniu-infekcji-ukladu-moczowego/
